Çocukların dijital cihazlara olan bağımlılığı her geçen gün artarak devam ediyor. Tabletler, akıllı cep telefonları, oyun konsolları, bilgisayarlar gibi teknolojik aletler günümüzde pek çok çocuğunun gününün oldukça büyük bir kısmını kapsamaya başlamış durumda. Dışarıdan bakıldığı zaman bu durum pek de büyük bir sorun değilmiş gibi görülebilir. Lakin birçok çocuk farkında olmasa da dijital bağımlılık ile karşı karşıya. Her geçen gün daha fazla çocuğu etkileyen bu bağımlılık ile alakalı bilgi sahibi olmak, aileler için artık daha öncesinde olmadığı kadar önemli hale gelmeye başladı.
Dijital Bağımlılık Hangi Zararları Ortaya Çıkartır?
- Uyku sorunları: Çocukların geceleri geç saatlere kadar dijital ürünlerin başında zaman geçirmesi, uyku düzenlerinin bozulmasına sebebiyet verir. Yetersiz seviyede uyku alımı sonrasında ise konsantrasyon, öğrenme ve genel sağlık ile alakalı olumsuz etkiler ortaya çıkmaya başlar.
- Fiziksel sağlıkta sorunlar: Devamlı ve uzun süreli şekilde ekrana bakmak, çocuklarda baş ağrısı, sırt ve boyun ağrısı, göz yorgunluğu gibi çeşitli fiziksel sorunların kendini göstermesine sebebiyet verir.
- Odaklanma zorluğu ve dikkat eksikliği: Devamlı bir şekilde uzun süreli olarak dijital dünyanın içerisinde yer alan çocuklar, gerçek dünyaya dönüklerinde odaklanma ve dikkat toplama aşamasında ciddi oranda zorluk çekerler. Bu durum hem okul hayatlarını hem de sosyal hayatlarını ciddi şekilde etkiler.
- Duygusal sorunlar: Özellikle de sosyal medyada görünüşe dayalı değerlendirmelerin çok sık olması çocuklarda depresyon, düşük düzeyde benlik ve kaygı gibi psikolojik sorunların ortaya çıkmasına sebebiyet verir.
- Sosyal izolasyona girme: Yüz yüze ilişkilerden ziyade insanlar ile sanal dünya üzerinden iletişime girme durumu sonrasında çocuk kendini dış dünyaya ve arkadaşlarına karşı izole eder.
Dijital Bağımlılığın Önüne Geçilmesi Adına Alınabilecek Önlemler
- Aile içi etkileşime girme: Anne babalar, dijital bağımlılığın olası etkilerine karşı çocuklarını koruyabilmek adına birlikte kaliteli zaman geçirmeye özen göstermelidir. Beraber oyunlar oynamak, sohbet etmek, dışarıda keyifli şekilde vakit geçirmek; çocukları dijital dünyanın dışında tutacaktır.
- Dijital denge kurulması: Dijital cihazlar günümüzde artık farklı amaçlar için kullanılması gerekli olan ürünler arasında yer alıyor. Bu aşamada çocuklara bu cihazları kullanmayı tamamen yasaklamaya çalışmak yerine doğru şekilde denge kurulabilir. Günlük olarak ekran başında geçirilecek zamanın belirlenmesi ve geçirilen bu zaman zarfında mutlaka belirli süre aralıklarında ekran başından ayrılarak gözlerin dinlendirilmesi istenebilir.
- Çocuğu bilgilendirme: Aileler çocuklarına dijital cihazların kullanımın riskleri ve avantajları ile alakalı dürüst ve açık şekilde gerekli bilgileri vermeleri önemlidir. Çocukların dijital dünyanın tehlikeleri konusunda bilgilendirilmesi ve akıllarında yer eden soru işaretlerine doğru şekilde cevap vermek; onların bu dünyada bilinçli şekilde gerekli adımları atmasını sağlayacaktır.
- Aile içerisinde anlaşmalar yapma: Çocuklar ile birlikte aile fertleri de gün içerisinde belirlenmiş zamanlarda dijital cihazların kullanılmaması ile alakalı anlaşmalar yapmalıdır. Yatma zamanı, günlük kitap okuma zamanı, birlikte yapılan aktiviteler, yemek yendiği zamanlar gibi dönemlerde dijital cihazlar kullanılmamalıdır.
- Çocuğa rol model olma: Çocuklar ilk olarak kendi anne babalarını örnek alır. Onların yaptıklarını doğru olarak görürler ve onlar da aynılarını yapmaya çalışırlar. Bu aşamada anne babalar yoğun düzeyde dijital ekran kullanımına sahip olurlar ve çocuklarına bunun zararlarını anlatmaya çalışırlarsa ne yazık ki elde edecekleri sonuçlar etkili olmayacaktır. Yapılması gereken çocuklara örnek olmak ve günlük olarak dijital dünyada geçirilen zamanı mümkün olduğu kadar sınırlamaktır.
