Çocuklarda Otizm Tedavisi

Erken çocukluk dönemlerinde belirtilerini gösteren otizm, nöro-gelişimsel bir bozukluktur. 1970’li yıllarda nadir görülen bozukluklar arasında tanımlanmasına rağmen 2000’li yıllara gelindiği zaman görülme sıklığı ciddi anlamda artış göstermiştir. Amerika Hastalıklar Kontrol Merkezi tarafından sunulan verilere göre 2006 yılında görülme sıklığı 1/150 iken 2014 yılında 1/64 gibi çok daha yüksek oranlara çıkmıştır. Otizm görülme sıklığının sebepleri ile alakalı yapılmakta olan araştırmalarla da görüldüğü üzere başta tanı konusundaki farkındalığın çok daha fazla artması, hafif şiddette belirtiler taşıyan olguların artık atlanmayarak bu hastalık grubunun içerisinde değerlendirilmesi gibi farklı etkenler devreye giriyor. Otizm ile alakalı belirtiler kimi çocuklarda gelişim basamaklarının erken dönemlerinde ortaya çıkarken kimi çocuklarda ise gelişim ilk başlarda normal seyrindeyken daha sonrasında gerileme ya da aksaklıklar ortaya çıkmaya başlar.

Anne babaların çocuklarda otizm tedavisi konu hakkında araştırma yapmadan önce otizm ve belirtileri ile alakalı yeterli oranda bilgi sahibi olmasının önemi son derece büyüktür. Çünkü konu hakkında yeterli bilgilere sahip olunmaması demek, çocuğun yaşama çok daha iyi şekilde adapte olabileceği dönemde gerekli adımların atılamaması anlamına gelir. Ve bu durum da çocuk için beraberinde oldukça zor süreçlerin ortaya çıkmasına neden olur.

Otizm Tanısı Nasıl Konulur?

Diğer pek çok rahatsızlıkta olduğu gibi otizm tanısı için beyin görüntüleme ya da kan ve idrar tahlili gibi işlemler yapılmaz. Tanının koyulabilmesi adına kullanılabilinecek dokularda ya da vücut sıvılarında veriler bulunmaz. Uzmanlar bu aşamada klinik gözlem ve davranışsal özellikleri ön plana çıkartırlar. Genel olarak otizm belirtileri 2 taş civarında gözlemlenmeye başlayarak tanının konulması sağlanabilir. Bunun yanı sıra başarılı ve iyi bir klinik gözlem ile beraber 1 yaşındaki çocukta dahi otizm belirtileri saptanabilmektedir. Bu aşamada önemli olan şey ise mümkün olan en erken dönemlerde tanının koyulabilmesinin sağlanmasıdır.

Bireyin yaşamını ciddi anlamda etkileyebilmesinden dolayı erken şekilde çocuklarda otizm tedavisi başlanması ve tedavi sırasında gerekli adımların atılmasının önemi son derece büyük. Çünkü yalnızca tanının konulması bu aşamada yeterli olmayacaktır. Aynı zamanda tanının koyulması ile birlikte bireyin yaşamını en iyi şekilde idame ettirebilmesi adına gerekli olan detayların her birinin üzerinde durulması gerekiyor.

Otizm Tanısı Koyulduktan Sonra Neler Yapılmalı?

Tanının koyulmasından sonra süreç genel olarak yeni başlar. Üstelik otizm tanısının koyulması sonrasında tüm görev eğitmene düşmez. Aynı zamanda aileye de çok büyük görevler düşmektedir. Bu aşamada anne babaların mümkün olduğu kadar birlikte hareket etmeleri ve ne kendilerine ne de çocuklarına karşı hiçbir şekilde suçlayıcı tavır almadan sakin olmaları gerekmektedir. Çocuğun almış olacağı özel eğitim sırasında sorumluluklar paylaşılmalıdır. Sosyal uyum, dil gelişimi, çevre uyumu ve aile içindeki farkındalığın ortaya çıkartılabilmesi adına ailedeki tüm bireylerin beraber hareket etmesi gerekir.

Otizm Tedavisi Nasıldır?

Anne babanın çocuğun gelişim sürecini ve davranışlarını incelemesi sonucunda aklında yer eden soruların cevaplanması adına uzmanlar ile iletişime geçmesinin önemi son derece büyüktür. Sonraki aşamada uzman tarafından yapılacak incelemeler ile otizm konusunda çok daha net bilgilerin elde edilmesi sağlanır. Tanının koyulmasından sonra aile bu konuda bilgilendirilir ve en hızlı şekilde başlanabilmesi adına eğitim programı planlaması yapılır. Bu aşamada çocuk için en önemli eğitim, uygulamalı davranış analizi olacaktır. Bilimsel anlamda otizm konusunda etkisi ortaya çıkmış olan bireysel eğitimin yanında yaşa göre duyu bütünleme terapisi ve konuşma eğitimi de yine uzmanlar tarafından önerilmektedir. Ailenin de bu aşamada eğitime katılması ve çocuğunu eğitim dışındaki zamanlarda da sosyal-duygusal alanda desteklemesi önem arz eder.

Gerçekleştirilen çocuklarda otizm tedavisi araştırmalarında da görüldüğü üzere otizmin beraberinde getirmiş olduğu temel belirtilere karşı etkili olan ilaç tedavisi henüz ortaya koyulamamıştır. Lakin otizmli çocukların bir kısmında ortaya çıkan davranış sorunları, dikkat eksikliği, öfke kontrolünde sorunlar ve uyku problemlerinden dolayı kimi durumlarda ilaç tedavisi gerekli görülebilir. Düşünülenlerin aksine otizm ile alakalı tedavi süreci yalnızca belli başlı zamanlar içerisinde gerçekleşmez. Ömür boyunca doğru şekilde tedavinin gerçekleştirilmesi gerekir.

Aile de bu aşamada başta çocuklarda otizm tedavisi olmak üzere süreç ile alakalı ne kadar fazla bilgi sahibi olurlarsa, atılacak adımlar konusunda çok daha başarılı sonuçların elde edilmesi sağlanacaktır. Otizmle alakalı tedavi sırasında çocuğun zeka düzeyinin normal olması, 6 yaş öncesinde konuşma becerisinin gelişmesi ve otizm belirtilerinin hafif olması; iyi prognostik belirtiler olarak ön plana çıkar.

Erken tanı ile beraber çocuklarda otizm tedavisi başlaması ile beraber çocuğun yalnızca kendini daha iyi hissetmesi sağlanmaz. Aynı zamanda yaşıtlarıyla da benzer gelişim evrelerine girmiş olurlar.

Otizmde Terapi Yöntemleri

Eğitimlerin yanı sıra çocuklarda otizm tedavisi sırasında farklı terapiler ile de olumlu sonuçları elde edebilmek mümkün oluyor. Bu terapiler arasında en fazla üzerinde durulanların başında ise duyu bütünleme terapisi geliyor. Otizmli bireylerin yaşamış olduğu duyusal problemler, onun çevre ile uyumunu azaltırken günlük yaşam becerileri görmesini de engeller. Uygulanan terapinin bütünleyici yaklaşımı ile beraber bireyin davranışlarında düzelme kaydedilir. Bununla beraber öz benliğinin oluşumunun ve kontrolünün sağlanması adına da yardımcı olmaktadır.

İşitsel bütünleştirme terapisi sırasında ise çocuğun hangi frekanslara karşı aşırı oranda hassas olduğunun belirlenmesi sağlanır. Sonrasında ise terapi seansları sırasında bu frekanslardan temizlenmiş olan müzikler kulaklıklar ile çocuğa dinletilir. Yapılan araştırmalara göre bu terapinin arklı seslere karşı aşırı düzeyde hassasiyeti ve davranış sorunlarını azalttığı yönde bilgiler elde edilmektedir.

Otizm Tedavi Edilmezse Ne Sonuçlar Ortaya Çıkar?

Çocukların sosyal yaşamlarını ciddi oranda etkileyen otizm, tedavisi için gerekli çalışmaların yapılmaması ile beraber çocuklarda ciddi sonuçları ortaya çıkartır. Çocuklarda otizm tedavisi sırasında uzmanların en fazla dikkat ettikleri konu, çocuğun kendini iyi hissetmesi ve çevresi ile doğru şekilde iletişime geçebilmesidir. Dolayısıyla gerekli tedavilere başlanmaması durumunda sosyalleşmekten uzak kalmaya başladığı görülebilir. Çocuk bu süreçte çok daha asosyal ve kendi içine kapanık hale gelmeye başlar. Hali hazırda son derece hassas olan çocuğun yaşamında ortaya çıkan en ufak bir değişim ile beraber ise onun çok daha agresif bir hale geldiği görülebilir. Çocuğunun yaşam standartlarını çok daha yükseğe çıkartmak isteyen ailelerin bu aşamada gerekli konuların üzerinde özenle durması oldukça önemlidir. Çünkü tedavi sürecine ne kadar erken başlanırsa, etkilerin çok daha iyi bir şekilde elde edilmesi de kolay hale gelir.

Ailelerin çocuklarda otizm tedavisi konusuna yeteri önemi vermemesi ve bununla beraber tedavi sürecinde çocuğu yalnız bırakması demek, sonuçların çocuk için istenilen düzeylerde olmaması anlamına gelir. Hali hazırda daha hassas bir yapıda olan çocuklar, bununla beraber anne babalarından da gerekli desteği almadıkları zaman atılan adımlarda istenilen sonuçların ortaya çıkması çok daha zor bir hale gelmiş olur. Bunun olmasının engellenmesi adına tedavi süreci öncesinde ve sırasında gerekli olan adımlar için anne babaların mutlaka uzmanlar ile iletişime geçerek konu hakkında yapılması gerekenleri net bir şekilde öğrenmesi gerekir.