Dikkat Eksikliğinin Çocuklardaki Belirtileri

Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB), okul, iş ve hatta ev gibi hayatınızın birçok farklı alanında bireyin işlev görme yeteneğinizi etkileyebilen karmaşık bir nörogelişimsel bozukluktur. DEHB günlük yaşamda gözle görülür zorluklara neden olabilir. Çocuklarda ve yetişkinlerde görülen belirtiler farklılık gösterir ve bazen fark edilmesi zordur. DEHB genellikle çocuklarda büyüdükçe teşhis edilebilir ve orta dereceli DEHB tanısı için ortalama yaş 7’dir. DEHB’li yetişkinler, yaşamın erken dönemlerinde gözden kaçan ayrıntılı semptomlar sergilemiş olabilir ve bu durum yaşamın ilerleyen dönemlerinde geç tanıya neden olabilir.

Çocukların çoğu zaman zaman dikkatsiz, hiperaktif veya dürtüsel olabilirler. Okul öncesi dönemdeki çocukların kısa dikkat süresine sahip olması ve belirli bir aktiviteye uzun süre bağlı kalamaması normal karşılanır. Yaşı daha büyük olan çocuklarda ve hatta gençlerde dikkat süresi genellikle kişinin ilgi düzeyine ile ilgilidir. Aynı şey hiperaktivite için de geçerlidir. Çocuklar enerji dolu olmaya genellikle meyillilerdir, ebeveynlerini davranışları ile zorladıktan sonra bile enerji ile dolu olabilirler. Ek olarak, bazı çocuklar doğal olarak diğerlerinden daha yüksek bir aktivite düzeyine sahiptir. Çocuklar, arkadaşlarından veya kardeşlerinden farklı oldukları için DEHB’li olarak sınıflandırılmamalıdır. Okulda sorunları olan ancak evde veya arkadaşlarıyla iyi geçinen çocuklar, muhtemelen DEHB’den başka bir şeyle mücadele ediyor olabilirler. Aynı durum, evde hiperaktif veya dikkatsiz olan, ancak okul çalışmaları ve arkadaşlıkları etkilenmeyen çocuklar için de geçerlidir.

DEHB tanılı çocuklar ayrıca düşük benlik saygısı, sorunlu ilişkiler ve okulda düşük akademik performans ile mücadele edebilirler. Belirtiler bazen yaşla birlikte azalır. Ancak, bazı bireyler DEHB semptomlarını tamamen aşamaz ve başarılı olmak için stratejiler öğrenip bunları uygulayarak hayatlarını sürdürürler. DEHB semptomları öncelikle dikkatsizlik, hiperaktivite-dürtüsellik veya her ikisinin bir kombinasyonu ile ilgili semptomlara neden olur. DEHB tanısın olan bireyler, dikkat etme ve organize olma, aşırı kıpırdama veya huzursuzluk ve kendini kontrol etme veya dürtüsel davranışlarla ilgili sorunlar yaşayabilir.

DEHB olan çocuklar evde, kreşte veya okulda aşağıdaki gibi semptomları gösterebilir:

Faaliyetlere odaklanma ve kolayca dikkati dağılma sorunu
Oyun oynarken veya ödev yaparken düşük dikkat süresi
Kıpır kıpır, kıvranıyor veya başka türlü hareketsiz oturmakta zorlanma
Sürekli harekete ihtiyaç duyma veya sık sık koşma
Yüksek sesle veya rahatsız edici faaliyetlerde bulunma
Aşırı konuşma ve diğer insanları rahatsız etme

Gençlerde DEHB belirtileri:

DEHB olan çocuklar büyüdükçe yaşadıkları semptomlar değişebilir. Bazı durumlarda, çocuklukta görülen bazı belirtiler ergenlik döneminde daha az sorunlu hale gelebilirken, yaşlanmaya eşlik eden değişen sorumluluklar arasında yeni belirtiler ortaya çıkabilir.

DEHB olan ergenlerde ve gençlerde ortaya çıkabilecek diğer belirtiler arasında şunlar olabilir:

Okul çalışmasına veya diğer çalışmalara odaklanma zorluğu
İş yaparken sık sık hata yapma
Görevleri, özellikle okul ödevlerini veya ev işlerini bitirmede sorun
Görev organizasyonu ve zaman yönetimi ile ilgili sorun yaşama
Sık sık bir şeyleri unutma veya kişisel eşyalarını kaybetme
Zihinsel olarak zorlayıcı görevlerden sık sık kaçınma
Artan hayal kırıklığı ve duygusal hassasiyet yaşama
Ev hayatını etkileyen DEHB belirtileri nedeniyle ebeveynlerle artan çatışma

Bu dikkatsizlik, hiperaktivite ve dürtüsellik semptomlarının bazen bu durumdaki ergenlerin ve gençlerin “olgunlaşmamış” görünmesine neden olabilse de bunların sadece DEHB’nin bir parçası olduğunu ve çocuğun olgunluk düzeyiyle hiçbir ilgisi olmadığını anlamak önemlidir.

Sizde çocuğunuzda yukarıdaki ve benzer semptomları gözlemlediğinizi düşünüyorsanız ve baş etmekte zorlanıyorsanız size en yakın Neurosound şubesine başvurarak ön görüşme randevunuzu oluşturabilirsiniz.

Psikolog

Aleyna Nur Üste