Konuşma Geriliği Nedir?
İnsanların arasındaki iletişim söz konusu olduğunda bunun en önemli yolu şüphesiz ki konuşmaktır. Doğum sonrasında bebeklik döneminde doğar doğmaz konuşma becerisi kazanamazlar. Belirli beyin olgunlaşması, deneyimin ve farkındalığın artması, gereksinimlerin çeşitlendirilmesi ve duyuların netleşmesi ile beraber kendini ifade edebilme gerekleri ile beraber süreç içerisinde konuşma becerisinde gelişme başlar. Gerek konuşma gerekse olgunlaşmanın doğru zaman sürecinde meydana gelebilmesi için yalnızca beyin değil, işitme, sinir sistemi, ağız ve gırtlak yapılarının yanı sıra zeka düzeyinin de normal seviyede olması gerekir. Anne babaların çocuklarında konuşma geriliği olup olmadığını net olarak bilebilmeleri için ilk olarak bunun ne olduğu ve nedenleri ile alakalı bilgi sahibi olmaları gerekir.
Bebeklik döneminde ilk olarak kendini ifade etme yolu ağlamaktır. Daha sonrasında ise basit sesler üretmeye başlar ve çeşitli ünlü sesleri çıkartarak konuşmanın da ilk adımlarını atmaya başlar. 4 – 7 aylık bireylerde –da, -ba gibi sesleri üretirken 7 – 9 aylık olduklarında da de-de ba-ba gibi sesleri üretmeye başlarlar. İlk anlamlı sözcükler ise 12 ay civarında kendini gösterir. 18 aylık olan bir bireyde yaklaşık olarak 20 kelime dağarcığı var olur. Büyümenin devam etmesi ile beraber de konuşmada ilerleme meydana gelmeye başlar. Lakin çocukta 18. aylık olmasına rağmen hiçbir şekilde kelime telaffuz etmiyorsa, 2 yaşına geldiğinde iki kelimeli cümle kuramamaktaysa, 3 yaşında hiç konuşamıyor ya da normal bir cümle kuramıyor, anlaşılmaz konuşuyorsa konuşma geriliği konusunda çocuğun alanında uzman olan isimler ile iletişime geçilmesi gerekir.
Konuşma Geriliği Neden Olur?
Bir çocuğun yaşıtlarına göre dil gelişiminin daha yetersiz düzeyde olmasına konuşma geriliği denilmektedir. Konuşmadaki akıcılığın kelime dağarcığına göre yetersiz kalmasından dolayı da konuşma geriliği ortaya çıkabilmektedir. Konu hakkında yapılan araştırmalara göre konuşma geriliği kız çocuklara nazaran erkek çocuklarda daha sık ortaya çıkmaktadır.
Çocuklarda konuşma geriliği sorununun kendini gösterme sebeplerinden bir tanesi, maturasyonel dil gecikmesi olarak görülebilir. Bireyin konuşma ve dil gelişimini sağlamakta olan merkezi sinir sisteminde olgunlaşma, yaşıtlarına göre gecikir. Ailesinde böyle bir öykü bulunmasının yanı sıra evde çocukla az konuşuluyor olması, yetersiz beslenme, anne ya da baba yokluğu gibi farklı nedenler de konuşma geriliği oluşmasında önemli etkenler olarak görülüyor.
Çocukta ortaya çıkan konuşma geriliği konusundaki diğer bir sebep ise zeka geriliği olarak tanımlanabilmektedir. Bir çocuğun zeka düzeyinde azalma meydana geldikçe dil gelişiminde de azalma ortaya çıkar. Ve bunun sonucunda da çocuk yalnızca bir şeyi ifade ederken değil konuşulanı anlama konusunda da ciddi anlamda zorluk yaşayabilir. Lakin tüm konuşma geriliği yaşayan çocuklarda zeka geriliği tanısı olmaz. Bununla birlikte işitme sorunları da konuşma geriliğinin yaşanmasına sebebiyet verebilir.
Fark edilen konuşma geriliği konusunda en net bilgilerin elde edilebilmesi adına uzmanlar ile iletişime geçilmesinden sonra yapılacak testler ile beraber var olan sorunun şiddeti ve hangi etkenlerden dolayı ortaya çıktığının yanı sıra tedavi süreci ile alakalı da gerekli planlamanın yapılması sağlanır.
Konuşma Geriliğinin Tedavisi Var Mı?
Düşünülenin aksine konuşma geriliği tedavisinde ilk olarak eğitime başarılı şekilde katkı sunulabilmesi için anne babaların eğitim almasının önemi son derece büyüktür. Bu aşamada çocuklar ile etkili ve yeterli şekilde iletişimin kurulabilmesinin ne kadar önemli olduğu anne babalara anlatılmalıdır. Aynı zamanda bu süreçte çocuğun konuşmasına fırsat verilerek sabırla neler istediği beklenmesi gerekir. Uzman pedagog ya da psikiyatrist ile başlanacak tedavi süreci sırasında da çocuğun mutlaka kendini sözel olarak ifade edilmesi beklenmelidir. İlk başta süreç zorlu gibi görülse de doğru şekilde devam ettirilecek süreç ile beraber çocuğun kendini ifade edebilmesi ve konuşmasındaki gerilik konusunda olumlu gelişmeler ortaya çıkacaktır.