Otizm Testi İle Erken Teşhiş

Her bir aile çocuğunun herhangi bir sorun yaşamadan hayatlarını sürdürmesini ister. Fakat çeşitli sebeplerden ötürü ortaya çıkan rahatsızlıklar çocukların yaşamlarını ciddi anlamda etkileyebilir. Otizm de hakkında tam olarak bilgi sahibi olunmadığı için pek çok anne baba erken tanı konusunda ciddi anlamda sorunlar ile karşı karşıya kalabiliyor. Her ne kadar otizm tanısının 3 yaşından itibaren kesin olarak konulabildiği gibi kesin bir bilgi olmasa da bu konu hakkında yapılan çalışmalarda otizmin 18 aydan itibaren tanınmasını son derece olası kılıyor. Lakin otizm hakkında bilgisi olan kişiler bu tanıyı çok daha erken dönemde de koyabilmektedir. Otizmin erken uyarı işaretlerinden bir ya da birkaç tanesinin ortaya çıkmasında dahi çocuğun uzman kişiler tarafından değerlendirilmesi, eğer ki otizm söz konusu ise erken dönemde tanının koyulmasını sağlar.

Günümüzde artık otizm ile alakalı çok daha fazla bilgi insanlara sunulmakta. Özellikle de belirtilerin anne babalar tarafından daha iyi tespit edilmesini sağlayan evde otizm testi ile beraber çocukta otizm belirtilerinin olup olmadığı ile alakalı ön bilgilerin elde edilmesini sağlar.

Tabi ki evde otizm testi olarak tanımlanan testlerde aylara göre verilen sorulardan elde edilecek cevaplar yani uyarı belirtileri otizmli çocuklarda her zaman bulunmak zorunda değildir. Bu belirtilerin var olması durumunda yalnızca otizm şüphesi ortaya çıkar. Bu sorularda her zaman cevabı 6 puan, çok sık cevabı 5 puan, sıklıkla cevabı 4 puan, nadiren cevabı 2 puan ve hiçbir zaman 1 puan olarak hesaplanır.

Doğumdan 8. Aya Kadarki Bebeklerde Erken Uyarı Belirtileri

Acıktığında belli etmemesi
Anne ya da baba odaya girdiği zaman onu takip etmemesi
Biri bulunduğu odaya girdiğinde herhangi bir tepkisinin olmaması
Kucakta taşınması sırasında kendisini geriye doğru atar ve kafasını kişinin omzuna dayamaz
İlk 3 aylık dönemde olması normal kabul edilen kolik karın ağrısının halen devam etmesi
Diğer insanları yabancılamaması
Kafasının vücuduyla orantısız büyüklükte olması
Sıcağa, soğuğa ya da acıya karşı hassasiyetinin bulunmaması
Yetişkinleri ayırt edememesi

Erken çocukluk otizmi olarak da tanımlanabilen yaygın gelişimsel bozukluk olası tanısı ile alakalı 40 ve üzeri puan gerekir. 20 ila 40 puan arasında ise uzman birinden çocuk için görüş alınması önerilir. 20 ve altı ise büyük olasılık ile tanı almaz, normal olarak kabul edilir.

9 ve 10 Aylık Bebeklerde Erken Uyarı Belirtileri

Yetişkinleri ayırt edemez
Bazı seslerden abartılı şekilde korkar
Diğer insanları kesinlikle yabancılamaz
Cisimleri koklar yalar
Onunla konuşulunca tepki vermez
Göz temasından kaçınmayı tercih eder
Hiçbir görünür neden olmamasına rağmen ağlar ya da güler
Diğer çocuklar ile iletişimde olmaz
Uzun süre boyunca bağırır ve ailesinin onu sakinleştirmesine izin vermez
Hayali oyunları oynamaz
Soğuğa, sıcağa ya da acıya karşı hassasiyeti çok azdır
Sese karşı beklenilen tepkiyi vermez
Tanımadığı yetişkinleri yabancılama eğilimi olmaz
Yetişkinleri ayırt edemez

Tanı için çocuğun 50 puan ve üzerinde almış olması gerekir. 20 ila 50 arasında puan alacak çocuğun otizm ile alakalı uzman bir isimden görüş alması gerekir. 20 ve altı puanda ise çok yüksek ihtimalle tanı almaz.

20 – 24 Ay Arasındaki Bebeklerde Erken Uyarı Belirtileri

Ne olduğunu anlayabilmek için bulduğu her şeyi ağzına atma eğilimi gösterir
Yetişkinleri ayırt edemez
Cisimleri yalar ve koklar
Diğer çocuklar ile asla iletişime geçmez
Seslere karşı beklenen tepkileri vermez
Onunla konuşanlara herhangi bir tepki vermez
Onunla birlikte oyun oynamak asla mümkün değildir. Oyun kurmadığı gibi kurulmasına da kesinlikle izin vermez
Kimi seslerden abartılı derecelerde korkar
Çocuk için “mış” gibi yani hayali oyun yoktur. Eline aldığı bir cismi farklı şekilde kullanarak oynamaz
Uzun süre boyunca bağırır. Ve bu süre zarfında sakinleştirilmesine de izin vermez
Göz teması kurmaktan kaçınır
Alıştığı durumların dışına çıkılması halinde korku tepkisi verir
Başkasının ne hissettiğini anlamaz
Alışılmadık, oldukça özel ilgileri bulunur
Konuşması yaşına göre geride kalmıştır
Ayak parmaklarının ucunda yürür
Acıya, soğuğa ya da sıcağa karşı hassasiyeti az derecelerdedir

Erken çocuk otizm tanısının koyulabilmesi için çocuğun 65 ve üzeri almış olması gerekir. 30 ila 65 puan arasında ise çocuk için uzman isimler ile iletişime geçilmesi gerekir. 30 ve altındaki puan ise yüksek olasılık ile tanı almayacaktır.

Var olan evde otizm testi anket formlarının yalnızca belirli ay dönemleri için hazırlanmış olmasının temel sebebi, yurtdışında yapılan genel muayenelerde bu formun örnek alınmasıdır.

Otizm Tanısı Nasıl Konulur?

Anne babaların evde çocukları için yapacakları otizm testleri kesinlikle genel bir tanı ortaya koymamaktadır. Tanının net olarak konulabilmesi için mutlaka uzman bir doktor ile iletişime geçilmesi gerekmektedir. Otizmin her ne kadar ilaç ile kesin bir tedavi yöntemi bulunmasa da erken tanı bu hastalığın beraberinde getirdiği sonuçların hafifletilmesi konusunda son derece etkilidir. Genel olarak 12 aydan itibaren bütün bebeklere otizm testi yapılabilmektedir.

Dış görünüşleri incelendiği zaman da görülebileceği üzere otizm tanısı koyulan ya da belirtileri bulunan çocukların diğer çocuklardan hiçbir farkı bulunmamaktadır. Davranışsal olarak ortaya çıkan farkların doğru şekilde tespit edilebilmesi adına testlerin kesinlikle uzman kişiler tarafından yapılmış olması gerekir. Çocuklarda otizm spektrum bozukluğunun kesin tanısını çocuk nörologları ve çocuk ruh sağlığı doktorları belirleyebilmektedir.

Hastalığın tanısının koyulması için çocuğun davranışsal ve sosyal gelişimi gözlenir. Farklı gelişim dönemlerinde çocuk için normal koşullarda tepki vermesi gereken davranışsal tepkilerin olmaması, otizm varlığından şüphe edilebilecek başlangıç noktasını oluşturmaktadır.

Otizm Tedavisi

Tanının koyulmasından sonra asıl görev eğitmenin yanı sıra aileye de düşmektedir. Özel eğitim ile desteklenebilen otizm, çocuğun doğru şekilde yönlendirilmesi ile beraber onun hayat kalitesinin düşmemesini sağlayacaktır. Bu aşamada en önemli eğitim; uygulamalı davranış analizi olacaktır. Yaşına uygun şekilde çocuğa verilecek eğitim ve terapiler; onun yaşam standartlarının yükselmesini sağlayacak. Ailenin de eğitim programına katılması ve çocuğunu eğitimlerin dışındaki zamanlarda desteklemesi ise var olan süreçte son derece önemlidir.

Kimi çocuklarda otizmin yanı sıra uyku sorunları, öfke problemleri, dikkat eksikliği ve davranış sorunları ortaya çıkabilir. Böylesi durumlarda ise ilaç tedavisi gerekli olabilmektedir. Fakat ebeveynlerin bu aşamada verilecek ilaçları yalnızca uzman tarafından belirtildiği şekilde çocuğa vermesi gerekir. Tedavi sırasında gereğinden fazla ya da az şekilde ilacın çocuğa verilmesi tedavinin yanlış şekilde devam etmesine sebebiyet verecektir.

Günümüzde otizm konusunda yapılmakta olan bilimsel çalışmalarda; otizmli çocukların kendilerini daha rahat hissetmesi ve iyi düzeyde gelişim gösterebilmesi adına yardımcı tedaviler bulunmaktadır. Her ne kadar tedavi konusunda sayı artış gösteriyor olsa da atılacak olan her bir adımda alanında uzman olan doktorlar ile iletişimde olmanın büyük bir önem arz ettiği kesinlikle unutulmamalıdır.