Sınıfın en parlak zekâlı çocuğu… ama okuma yazma konusunda hep geride. Sayılarla arası harika, ancak dört işlemde zorlanıyor. Pek çok aile ve öğretmen, bu durumu ilk başta anlamakta zorlanıyor. “Zeki ama başarısız” dediğimiz çocukların arkasında çoğu zaman fark edilmeyen bir neden yatıyor: öğrenme güçlüğü.
Öğrenme Güçlüğü Nedir?
Öğrenme güçlüğü, çocuğun zekâ düzeyinin normal ya da normalin üzerinde olmasına rağmen, okuma, yazma, dinleme ya da matematik gibi temel becerilerde zorlanmasıdır. Bu durum bir tembellik göstergesi değildir. Tam aksine, çocuklar genellikle çabalamasına rağmen sınıf arkadaşlarının gerisinde kalabilir. Bu da onların özgüvenini etkileyebilir.
Öğrenme güçlüğü kavramı, disleksi (okuma güçlüğü), diskalkuli (matematiksel işlem zorluğu) ve disgrafi (yazma güçlüğü) gibi farklı alanlarda kendini gösterebilir. Her çocukta aynı şekilde ortaya çıkmaz. Bu nedenle fark edilmesi zaman alabilir.
“Yapabiliyor Ama Yapmıyor” Algısı
Bu çocuklar, dikkat dağınıklığı yaşamıyor olabilir ya da sınıf içinde davranış problemleri sergilemiyor olabilir. Ancak öğretmenlerinden sıkça “potansiyeli var ama kullanmıyor” yorumu duyulur. Bu durum, çocuğun tembel olduğu izlenimini verebilir. Oysa asıl mesele, bilgiyi işleme ve kullanma süreçlerinde yaşanan farklılıklardır. Beynin bazı bölgeleri, öğrenme sürecine diğer çocuklardan farklı şekilde katkı sağlar. Bu farklılıklar, dışarıdan bakıldığında başarısızlık gibi görünebilir.
Aileler ve Öğretmenler Ne Gözlemler?
Çocuk harika hikâyeler anlatır ama bir paragraf yazmakta zorlanır. Matematikte temel işlemleri yaparken zorlanırken, karmaşık kavramları rahatlıkla anlar. Kendi başına öğrendiği konuları hızlı kavrarken, sınıf ortamında zorlanır. Bu gibi çelişkili durumlar, hem ailelerin hem de öğretmenlerin kafasını karıştırabilir. Ancak bu gözlemler, öğrenme güçlüğü belirtilerinin önemli ipuçlarıdır.
Etiketlemeden Anlamaya Geçmek
Çocuklara “tembel”, “dikkatsiz” ya da “isteksiz” gibi etiketler yapıştırmak yerine, bu davranışların arkasında neyin olabileceğine dikkatle bakmak gerekir. Öğrenme güçlüğü, çocuğun kimliği değil; sadece bir özelliğidir. Doğru bakış açısıyla fark edildiğinde, bu özellik çocuğun kendi potansiyelini keşfetmesine engel olmak zorunda değildir.
“Zeki ama başarısız” dediğimiz çocukların pek çoğu, sadece kendilerini ifade edebilecekleri alanları bulamamış olabilir. Onların ihtiyaç duyduğu şey, bu farklılıkların fark edilmesi ve buna uygun bir iletişim dilinin geliştirilmesidir.
Öğrenme güçlüğü, fark edilmesi kolay olmayan ama çocuğun yaşam kalitesini doğrudan etkileyen bir durumdur. Onları anlamak için dikkatli gözlemler, önyargısız bir yaklaşım ve bolca sabır gerekir. Ve belki de en önemlisi, onları oldukları gibi kabul etmek.
