Teknolojinin durdurulamaz ilerleyişi ile beraber yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da dijital cihazların kullanımı ve onlara karşı ilgi ciddi düzeylerde artış göstermeye devam ediyor. Bunun sonucunda ise dijital bağımlılık olarak adlandırılan bağımlılık gelişiyor. Kontrolsüz şekilde dijital cihazların kullanımı ile birlikte ortaya çıkan bu bağımlılık, kontrol altına alınmaması halinde çocukların ilerleyen zamanlarda çok daha ciddi sorunlar ile karşı karşıya kalmasına sebebiyet verir.
En temel tabiri ile dijital bağımlılık; çocukların akıllı telefon, tablet, internet, bilgisayar gibi dijital ürün ve cihazların kontrolsüz olmasının yanı sıra aşırı şekilde bağlanmaları durumu olarak tanımlanabilir. Aileler için çocuklarında ortaya çıkabilecek bu bağımlığı önlemek ve yönetmek oldukça önemlidir. Özellikle de çocukların 12 – 13 yaşlarına kadar soyut kavramları anlamlandıramadığı göz önünde bulundurulduğunda, olası kötü sonuçların önüne erken zamanlarda geçmenin önemi artar. Bu aşamada çocuklarda kötü tepkilere sebep olmayacak adımların atılması önemlidir.
Aile İçi Kurallar Olması
Birçok anne baba, ekran kullanımı konusunda kurallar belirlerken bunlara yalnızca çocukların uyması beklemek aile içerisinde çatışmaların ortaya çıkmasına sebebiyet verebilir. Bunun yerine kurallara aile olarak uyulması önemlidir. Yatma zamanı, yemek zamanı, ödevlerin yapılması ve dışarıda zaman geçirilmesi esnasında ekran kullanımı ailecek sınırlandırılabilir.
Sağlıklı İletişim
Diğer konularda olduğu gibi dijital bağımlılık konusunda da ailenin çocuğu ile iletişiminin suçlayıcı tavırdan ziyade sağlıklı olması gerekir. Dijital dünyanın avantajlarının yanı sıra riskleri ile alakalı da dürüst bir şekilde çocukla konuşulmalıdır. Çocukları bu konuda doğru şekilde bilinçlendirerek bu konuda atılacak adımlar esnasında çocukların bunların nedenlerini bilmeleri anlamına gelir.
Ekran Süresini Sınırlama
Yapılan araştırmalara göre 2 ila 5 yaş arasındaki çocuklar için günlük ekran süresinin 1 saat ile sınırlandırılması gerekir. 6 yaş ve üzeri olan çocuklarda ise ekran süresi konusundaki zaman ayarlaması çocuğun ilgi alanlarına, yaşına ve gerçekleştirdiği aktivitelere bağlı olarak değişim gösterecektir.
Çocuklar ile Aktiviteler Yapma
Çocukların ekran süresini kısaltmaya çalışırken anne babaların yaptıkları en büyük yanlışlardan biri, onlara zamanlarını eğlenceli şekilde geçirmelerini sağlayacak alternatifleri sunmamalarıdır. Açık havada oynamak, spor yapmak, kitap okumak, el becerileri ve sanatsal faaliyetler ile uğraşmaya teşvik etmek yalnızca çocukların dijital bağımlılık ile mücadele etmelerini sağlamaz. Aynı zamanda yapılacak aktiviteler çocukların gelişimine ciddi anlamda katkı sağlar.
Dijital Olumsuz Etkileri Tanıtma
Çocuklar ile herhangi bir konuda çatışma halinde olmak, onların iyiliği için dahi olsa ters tepecektir. Bu aşamada doğru ve gerekli tüm açıklamaların çocuklara yapılması ve onların bunları anlamasının sağlanması gerekir. Dijital bağımlılık sonucunda uyku düzenlerinin, sosyal ilişkilerinin, okul yaşamlarının neden olumsuz etkileneceği onlara anlayabilecekleri şekilde anlatılmalıdır. Ancak yalnızca bunların anlatılması yeterli değildir. Çocukların davranışları mutlaka yakından takip edilmelidir. Asabi davranışlar sergilemesi, sosyal anlamda dış dünyadan çekilmesi, dikkat eksikliğinin ortaya çıkması dijital bağımlılık sonucu ortaya çıkar. Böylesi durumların ortaya çıkması aşamasında mutlaka zaman yitirmeden gerekli müdahaleler yapılmalıdır.
Teknolojinin Güvenli Kullanımı
Günümüzde teknolojik cihazların çok daha aktif bir şekilde kullanılmaya başlanması ile birlikte artık güvenlik önlemleri konusunda da yenilikler ortaya çıkar hale geldi. İçerik filtresi kullanımı, çocukların dijital dünyada yer alması durumunda içerik filtrelerini kullanmak ve yalnızca güvenilir uygulamaları seçmek, atılacak doğru adımlar arasında yer alacaktır.
Ailelerin dijital bağımlılığı önleme ve olası bir olumsuz durumu yönetme aşamasında sağlıklı bir şekilde denge kurmak, model davranış sergilemek, iletişimde açık olmak her zaman önemlidir. Böylece çocukların gelişimi aşamasında meydana gelebilecek olumsuz etkilerin üzerinde durulmuş olur.
