Çocuklarda Okul Başarısı

1. Okul Başarısı Nedir?
2. Eğitimin Başarının Temel Anahtarı Olmasının Nedenleri
3. Okul Başarısını Etkileyen Faktörler

1. Okul Başarısı Nedir?

Okul başarısı, bir öğrencinin öğrenme hedeflerine ne ölçüde ulaştığını gösteren akademik sonuçları tanımlar. İlkokul, lise, lisans, yüksek lisans derecesi gibi eğitim kriterlerinin tamamlanması anlamına gelebilir. Diğer bir deyişle bir öğrencinin kısa veya uzun vadeli eğitim hedeflerine ulaşma derecesi şeklinde de ifade edilebilir. Genellikle sınavlar, sürekli değerlendirmeler ve not ortalaması ile ölçülür.

2. Eğitimin Başarının Temel Anahtarı Olmasının Nedenleri

Doğduğumuz andan itibaren öğrenmeye başlarız. Dikkat çekmeyi ve ihtiyaçlarımızı karşılamayı öğreniriz. Bunun bir kısmını kendi başımıza, geri kalanını ise ebeveynlerimizden ve kardeşlerimizden öğreniriz. Ancak yaşlandıkça, kendi başımıza öğrenebileceğimiz veri miktarı azalır ve mevcut dünyada başarılı olmak için ihtiyaç duyduğumuz bilgi ve becerileri geliştirmek için örgün eğitime giderek daha fazla güvenmemiz gerekir. Eğitim başarının anahtarıdır ve eğitime devam etmek, kişinin hayattaki hedeflerine ulaşması için en iyi seçenektir. İnsan, düşüncelerinin onu yönlendirdiği şekilde bir hayat sürdürme eğilimindedir. Eğitim bu düşüncelere yön verir. Başarı bir varış noktasından daha çok kendini keşfetme yolunda sonu gelmeyen bir yolculuktur. Hayatınızı bir sanat eseri haline getirmek için gerçek potansiyelinizin kilidini açar. Başarının birden fazla boyutu vardır. Maddi zenginlik elde etmek tek kriter değildir. Benliğinizi ne dereceye kadar keşfettiğinizi fark etmeniz, bir şeyleri istemekten ve ihtiyaç duymaktan kurtulmayı başarmanızda başarının bir başka göstergesidir. Bu başarıya ulaşma potansiyelimizi belirlemede eğitim büyük bir rol oynamaktadır.

21. yüzyılda sürekli değişen akışa ayak uydurmak oldukça zorlayıcı olabilir bu nedenle gelişmelerden geri kalmak istemiyorsanız eğitimli olmak şart. Mali açıdan bağımsız olmanın avantajının yanı sıra, eğitim sizi daha mantıklı düşünen bireyler haline getirir ve bu da mükemmel kararlar vermenizi sağlar. Başarının gerçek anahtarı, içsel potansiyelinizi açabilecek olan kendinize olan inançtır. Eğitim sizi kendinizi keşfetme yoluna sokar, kendinize inanmaya yönlendirir, hayatınıza anlam katar ve size hayatta kalıcı başarı elde etmenin yollarını sunar.

Ebeveynlerin eğitimle ilgili inançları ve beklentileri dahil (ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere) çok çeşitli konular; çocuk bakımının mevcudiyeti ve kalitesi, ailenin ekonomik durumu; bir çocuğun hayatında şiddetin sürekliliği veya yokluğu; sosyal hizmetlere erişim, fiziksel ve zihinsel sağlık sorunları; okul dışında yapıcı, sağlıklı faaliyetler için fırsatlar ve okul-toplum bağlantılarının doğası ve gücü, çocuğun okulda başarılı olma fırsatlarında fark yaratabilir.

3. Okul Başarısını Etkileyen Faktörler

1. Ebeveyn Etkisi

Yaygın olarak kullanılan bir tabirdir ve ciddi bir gerçeklik payına sahip olan bir ifadedir çünkü ebeveynler çocuklarının ilk öğretmenleridir. Ev ortamı, çocuğun öğrenmeye ilişkin ilk görüşlerini şekillendirir. Ebeveynlerin eğitim ve çocuklarının başarısı ile ilgili inançları, beklentileri ve tutumları, öğrencilerin eğitimin yaşamlarındaki yeri hakkındaki anlayışları üzerinde derin bir erken etkiye sahiptir. Ebeveynlerin okulda başarılı olmanın önemi (veya önemsizliği) hakkında ne düşündükleri genellikle öğrenci sonuçlarına yansır. Metropolitan Life Insurance Company tarafından yapılan bir araştırma, karnelerinde çoğunlukla 100-80 arasında puan alan öğrencilerin neredeyse tamamının (%97), ebeveynlerinin onları okulda başarılı olmaya teşvik ettiğini bildirdi. Çoğunlukla 70 puan ve altında alan öğrencilerin yaklaşık yarısı (%49) çok az ebeveyn desteği aldıklarını bildirmiştir (Binns, & Markow, 1999).

Bazı ailelerin çocuklarına ayıracak daha fazla kaynakları olduğu açıktır ve onları her konuda beslemek ve teşvik etmek için daha kolay zaman bulabilirler. Her iki ebeveyn de çalıştığında (giderek yaygınlaşan bir olgudur) veya bir çocuk tek bir ebeveyn tarafından büyütüldüğünde, çocuğa kitap okumak, ev ödevlerinin tamamlanması için motive etmek veya okul etkinliklerine katılmak için zaman bulmak giderek zorlaşabilmektedir (McLanahan, & Sandefur, 1994). Bununla birlikte, çocukların ailevi durumu ne olursa olsun, araştırmaların sonuçları aileleri gözetim ve destek sağlayan çocukların başarılı öğrenci olma şanslarını daha fazla olduğunu açıkça göstermektedir.

• Ailenin Ekonomik Durumu

Birçok çocuk, bol miktarda mali ve maddi kaynaklara sahip evlerde büyür. Ancak aynı imkanlara sahip olamayan çocuklarda vardır. Çalışmalar, yoksulluğun öğrencilerin okul performansını olumsuz etkilediğini göstermektedir (Coleman, 1968). Aile yapısı ve ekonomik durum genellikle iç içedir. Yoksul ailelerde yaşanan istihdam sorunları (bu ebeveynler genellikle düşük ücretli işlerde sıkışıp kalırlar) ile çocuk bakımı ve ebeveynlik sorumluluklarını dengelemesinde yaşanan aksaklıklar çocuğun okul başarısını olumsuz etkilemektedir.

• Okula Hazırlanmak

Çocukların anaokuluna başlamadan önce zamanlarını geçirdikleri yer hem okula hazır olma durumlarını hem de uzun vadeli iyi başarı sonuçları elde etme şanslarını etkiler. Araştırmalar, erken çocukluk bakımı ve eğitiminin bir fark yarattığını gösteriyor. Küçük çocukların aldığı bakımın kalitesi, gelecekteki akademik başarılarının temelini oluşturur. Sosyal, duygusal ve entelektüel gelişimlerine yönelik yüksek kaliteli bakım ortamlarına maruz kalan küçük çocuklar, düşük kaliteli bakımdaki çocuklara göre daha iyi dil ve matematik becerileri, daha iyi bilişsel ve sosyal beceriler ve sınıf arkadaşlarıyla daha iyi ilişkiler sergilerler. Erken bakımın kalitesinin doğasının kalıcı etkileri olduğu gösterilmiştir. Yüksek kaliteli bakım ortamlarındaki çocukların, düşük kaliteli bakım koşullarındaki çocuklara göre sınıf tekrarı, özel eğitim hizmetlerine ihtiyaç duymaları, okulu bırakmaları veya ileride kanunla başlarını belaya sokmaları daha az olasıdır. Birçok aile için çocuk bakımı konusu iki temel endişe etrafında döner: maliyet ve erişim. Kaliteli bakım mevcut olsa bile maliyetli olabileceğinden aileler için zorlayıcı olabilir.

• Fiziksel ve ruhsal sağlık

Hem fiziksel hem de ruhsal sağlık öğrencilerin okulda başarılı olma beklentileriyle doğru orantılıdır. Fiziksel rahatsızlığı olan çocuklar düzenli olarak okula gidemezler ve gittiklerinde genellikle okul işlerine odaklanamazlar. Tedavi edilmeyen ruhsal sorunları olan çocuklar, sınıfta kurallara uyma davranışından arkadaş edinme ve akranları ile aralarındaki bağları geliştirmedeki yetersizliğe kadar okulla ilgili bir dizi zorluk yaşarlar.

Araştırmalar, çocuk sağlığına dikkat edilmesinin daha çocuk doğmadan önce bile önemli olduğunu göstermektedir (Landry, Smith, Swank, & Miller‐Loncar, 2000). Hamilelik sırasında genellikle sigara içen, içki içen veya sağlıksız beslenen annelerden doğan düşük doğum ağırlıklı bebeklerin, birçok gelişimsel güçlük çeken çocuk olma riski daha yüksektir. Özellikle ergenler için diğer önemli risk faktörleri uyuşturucu ve alkoldür. İçki içmek, sigara içmek ve uyuşturucu maddeler kullanmak, önemli uzun vadeli fiziksel ve zihinsel sağlık sorunlarına neden olabilir. Kısa vadede, bu maddelerin birçoğunun kullanımı, okula devamın azalmasına ve okul çalışmalarına genel olarak ilgisizliğe neden olabilir.

• Şiddetin Etkisi

Çocukların yaşamlarında şiddet pek çok biçimde var olabilir. Bazen çocuklar, ebeveynleri arasındaki şiddete veya yaşadıkları topluluklardaki şiddete tanık olarak, bir ebeveyn veya akraba tarafından istismar edilerek ya da mahallelerinde fiziksel (veya sözlü) saldırılara uğrayarak şiddetin mağduru olmaktadırlar. Her tür şiddetin çocuklar üzerinde uzun vadeli etkileri vardır, onların hayata dair beklentilerini ve dünya görüşlerini etkiler (Henrich, Schwab-Stone, Fanti, Jones, & Ruchkin, 2004).

Okul dışındaki şiddet, öğrencilerin okula ilişkin tutumlarını şekillendirebilir. Şiddet içeren bir çevrede büyüyen çocuk, eğitimini tamamlamada çok az amaç görebilir. Evde şiddet, bir öğrencinin çocukluğunun ve/veya ergenliğinin en azından bir bölümünü çocuk koruma hizmetleri sisteminde, belki de koruyucu ailede geçirme ihtimalini artırır (WHO, 2019). Şiddetle yaşayan çocuklar için durum çoğu zaman zorlu koşulların bir araya gelmesinden yalnızca biridir. Şiddet genellikle yoksulluğun ve istikrarsız bir ev hayatının ortağıdır.

4. Okul Başarısını Arttırmaya Yönelik Öneriler

Bir dizi faktör, öğrencilerin akademik başarı beklentilerine katkıda bulunur. Bazı öğrenciler okula ihtiyaçları olan her şeyle gelir: istikrarlı ve destekleyici aileler, yeterli finansal kaynaklar ve sağlık. Bu avantajlara erişemeyen öğrenciler için, okul dışındaki zorlukların üstesinden gelmelerine yardımcı olacak hazırlıklar yapmak, okulda başarılı olmak için ihtiyaç duydukları desteği sağlayabilir.

Kaynakça

Binns, K., & Markow, D. (1999). The Metropolitan Life Survey of the American Teacher, 1999: Violence in America’s Public Schools–Five Years Later. Metropolitan Life Insurance Company.

Coleman, J. S. (1968). Equality of educational opportunity. Integrated education, 6(5), 19-28.

Henrich, C. C., Schwab-Stone, M., Fanti, K., Jones, S. M., & Ruchkin, V. (2004). The association of community violence exposure with middle-school achievement: A prospective study. Journal of applied developmental psychology, 25(3), 327-348.

Landry, S. H., Smith, K. E., Swank, P. R., & Miller‐Loncar, C. L. (2000). Early maternal and child influences on children’s later independent cognitive and social functioning. Child development, 71(2), 358-375.

McLanahan, S., & Sandefur, G. (1994). Growing up with a single parent Cambridge. MA: Harvard University.

World Health Organization. (2019). School-based violence prevention: a practical handbook.