Anlık olarak nitelikli bir iletişim sağlanması amacı ile devam ettirilen ve insanı diğer canlılardan ayıran bir aktive olan konuşma, iletişim konusunda son derece önemli bir yere sahiptir. Bireyin konuşma faaliyetinin akıcı, düzgün ve dil konusunda anlamlı olmaması, konuşma geriliği olarak tanımlanır. Çocuklarda sık bir şekilde görülebilen konuşma geriliği ile alakalı tedavinin planlamasına başlanmadan önce bu duruma sebep olan faktörlerin doğru şekilde teşhisinin yapılması gerekir.
Çocuklardaki Konuşma Geriliği Nasıl Anlaşılır?
Konu hakkındaki incelemeler sonucunda da ortaya çıktığı gibi çocuklarda konuşma geriliği hem çeşitlilik hem de derece konusunda değişkenlik gösterir. Bu aşamada anne babaların çocuklarını iyi bir şekilde gözlemlemeleri oldukça önemli olmaktadır. Konuşma geriliği olan çocuklarda genel olarak aşağıdaki belirtiler ortaya çıkmaktadır;
- Sözcük dağarcığının kısıtlı olması. Konuşma geriliği olan çocuk ya hiçbir şekilde konuşamaz ya da sadece birkaç sözcük kullanabilir.
- İsteklerini anlatma ve düşünme konusunda zorluk yaşayabilirler.
- Salya akıtma, çiğneme ve yutma sorunları ortaya çıkabilir.
- Anlaşılmaz sesler çıkarttığı görülebilir.
- Mimik, jest ve işaret kullanmaya ağırlık verirler.
- Ağırlıklı olarak yalnız kalmayı isterler.
- Kavramları yaşıtlarına nazaran çok daha geç öğrenirler.
- Dikkat süreleri kısa olmakla beraber dağınık olur.
- Çevresindeki seslere karşı ilgisiz bir tutum sergileyebilirler.
- Yeni girdikleri ortamlara çoğu zaman adapte olma sorunu yaşarlar.
- Öğrendikleri bilgileri transfer etme konusunda sorun yaşarlar.
Çocuklarda Konuşma Geriliği Nasıl Düzeltilir?
Genel olarak konuşma geriliği, kendi içinde farklı nedenlerden kaynaklı olarak ortaya çıkabilen bir sorundur. Düşünülenin aksine bir çocukta konuşma geriliğinin olması her zaman zeka geriliği sonucunda ortaya çıkmaz. Dolayıyla konuşma geriliğinin doğru şekilde tedavi edilebilmesi adına mutlaka ilk aşamada bunun nedeni ile alakalı kesin bilgilere ulaşmak gerekir. Aksi durumda yapılacak tedavi, istenilen başarılı sonuçların elde edilebilmesi adına ilk aşamada gerekli olan muayenelerin eksiksiz şekilde yerine getirilmesinin önemi büyüktür.
Sonraki aşamada ise konuşma geriliği için nedene yönelik tedavi sürecine başlanır. Herhangi bir organik sorunu olmayan, ailesinde geç konuşsam hikayesi olan çocuğun da mutlaka takip edilmesi gerekir. Başarılı bir şekilde konuşma geriliği olan çocuğun tedavi sürecinde aynı zamanda anne babanın da sürece dahil olması adına onların da hangi adımları atması gerektiği konusunda gerekli olan adımların her biri eksiksiz olarak atılmalıdır.
Anne babanın konuşma geriliği yaşayan çocuk ile iletişiminde ön planda olması gereken şeyler sabır ve teşvik olmalıdır. Çocuk ile etkin ve yeterli şekilde iletişim kurulmalı, onun konuşması adına sürekli olarak fırsat verilmelidir. Birçok çocuk bu süreçte ilk aşamada inatçı bir tavır içerisine girebilirler. Gerek anne babaların gerekse çocuğun çevresindeki yetişkinlerin bu aşamada sabırlı olarak çocuğu konuşmaya teşvik etmelidir.
Çocuk bir şey istediği zaman ilk aşamada bunu sözel bir şekilde ifade etmesi beklenmelidir. Ardından da neyi istiyorsa o gerçekleştirilmelidir. Böylelikle konuşma geriliği yaşayan çocuk, var olan bu istek sonuç durumu ile beraber konuşma konusunda çok daha hevesli bir hale gelecektir. Günlük iletişim esnasında çocuğa sorular yönetilmeli ve cevabını vermesi adına ona süre tanınmalıdır. Bu aşamada çocuktan birden ve hızlı şekilde cevap vermesi beklenmemelidir.
Çocuğun bu aşamada kısa öyküler oluşturmaya teşvik edilmesi, konuşma geriliği tedavisinde çok daha iyi adımların atılmasını sağlar. Çocuk ile beraber zaman geçiren bireylerin hepsi, çocukla geçirdikleri her zamanı eğitim fırsatı olarak düşünmeli ve ona doğru konuşma örneği verilmelidir. Bu esnada çocuğa konuşması için imkan sunulmalı ve sabırla kendini ifade etmesi beklenmelidir.
