Çocuğun konuşması kendi yaşından beklenenden çok geri veya akranlarına göre çok daha yavaş ilerliyorsa bu çocukta ‘gecikmiş konuşmadan’ bahsedilebilir. Konuşma, ilk üç ayda agulama ile başlar. Daha sonra 3-6 ay arası sesleri taklit süreci ile devam eder. Çocuğun ilk bilinçli kelimelerini 1 yaşından itibaren duymaya başlarız. İki yaşında yirmiye yakın kelime dağarcığı oluşur ve 3 yaşla birlikte fiil içeren cümleler kurmaya başlar. Dört yaşında ise normal gelişim süreci gereğince konuşma tam anlaşılır hale gelir.
Tüm bu süreci etkileyecek genetik ve çevresel faktörler, konuşmanın gecikmesine neden olailir.
Gecikmiş konuşmaya neden olabilecek etmenler;
- Uyaran eksikliği,
- İlgisizlik,
- Çocuğa aşırı düşkünlük ve bunun sonucu olarak çocuğa ihtiyaçlarını ve şikayetlerini dile getirmede fırsat vermemek,
- Duygusal çatışma,
- Çocuğun sürekli tartışma ve kaos ortamında büyümesi
Gibi durumlarda çocuklarda gecikmiş konuşmanın görülme olasılığı daha yüksektir.
Gecikmiş konuşmanın belirtileri;
- Hiç konuşmayabilirler
- Anlaşılması zor birkaç kelime söyleyebilirler
- Kelime dağarcıkları sınırlıdır
- Cümle kurmakta güçlük çekerler
- Jest, mimik ve hareketleri daha çok kullanırlar
- İsteklerini sözel yollarla ifade etmekte zorlanırlar
- Zaman zaman başkalarının konuşmalarına ilgi göstermez ve dinlemezler.
Konuşmada sesleri doğru çıkarmak önemli olduğu için hangi sesleri çıkaramadığı tespit edilip o seslere daha çok ağırlık verilmelidir.
Çocuğun yaşamında ilk bulunduğu sosyal ortam ailedir ve bu süreçte ailenin tutumu oldukça önemlidir. Çocuk aile bireyleri tarafından konuşmaya teşvik edilmeli ve çocuğun konuşması için bir ihtiyaç sağlanmalıdır. Bunun için çocuğun istekleri dile getirmeden, çocuğun ifade etmesine fırsat tanımadan sürekli kendiliğinden karşılanmamalıdır.
Eğer siz de çocuğunuzun konuşmasında bir gecikme olduğunu düşünüyorsanız geç kalmadan bir uzmandan destek alabilirsiniz.
