Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu
Toplumda yaklaşık %5 ila 7 gibi son derece yüksek oranlarda görülen Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), çocuklar ile başlayıp %60 – 70 oranında yetişkinlik döneminde de devam edebilmektedir. Söz konusu bu rahatsızlık olduğu zaman nörodavranışsal ve nörogelişimsel bir sorundan bahsedilebilir. Bunlar ise dürtüsellik, dikkat eksikliği ve hiperaktivitedir. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu sırasında kimilerinde Hiperaktivite belirtileri gözlenir, kimilerinde dikkat eksikliği belirtileri çok daha aktiftir, kimilerinde de hem Hiperaktivite hem de dürtüsellik belirtileri yani karma DEHB belirtileri ortaya çıkar.
Hiperaktivitenin ve dürtüselliğin teşhisi, dikkat eksikliğinin teşhisine oranlar çok daha kolaydır. Çünkü Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu içerisinde yer alan Hiperaktivite ve dürtüsellik genel olarak birbiri ile paralel şekilde giden belirtiler olarak görülür. Bu belirtiler yaş ile beraber azalabilir. Lakin dikkat eksikliği tam olarak zıt şekilde azalma göstermeden artışa devam edebilir.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu’nun Dikkat Eksikliği Tipi Belirtileri
- Bir şeyden çabuk sıkılmak
- Odaklanma konusunda zorluk yaşamak
- Göz teması kurmamak
- Herhangi bir faaliyeti uzun süre boyunca devam ettirememek
- Ayrıntıları gözden kaçırmak
- Oldukça basit olan yönergeleri akılda tutmakta zorluk yaşamak
- Sık şekilde hata yapmak
- Emanetleri ve özel eşyaları elinde tutmakta güçlük yaşamak
- Unutkan olmak
- Basit yönergeleri akılda tutmada zorluk
- Karşısındaki dinlemede sorun yaşamak
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu’nun Dürtüsellik Tipi Belirtileri
- Sabırsız olmak
- İsteklerin hemen karşılanmasını isteyerek bunu dayatmak
- Nerede olursa olsun sıra bekleyememek
- Tepkileri kontrol etmede zorluk
- Aceleci olmak
- Hareketleri düşünmeden yapmak
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu’nun Hiperaktivite Tipi Belirtileri
- Hızlı şekilde konuşmak
- Fazla düzeyde hareketlilik
- Yerinde duramama
- Dinleme konusunda zorluk yaşama
- Oturma pozisyonunda dahi ayakları ve elleri devamlı hareket ettirmek
- Konuşurken karşısındaki kişinin sözünü kesmek
- Sözcükleri hatalı söylemenin yanı sıra cümleleri de birbirine bağlayamama
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu’nun Tedavisi Var Mı?
Yapılacak inceleme sonucunda Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu teşhisi koyulan kişi çocuk ise tanının mutlaka çocuk – ergen psikiyatri birimi uzmanı tarafından konulması gerekir. Eğer ki yetişkin bireyse tanı erişkin psikiyatri birimi uzmanı tarafından konulmalıdır. DEHB tedavisi ile alakalı ilk adım ise psikoeğitimdir. Ailenin var olan durum ile alakalı bilinçlendirilmesinin yanı sıra nasıl bir tedavi süreci gerektiği ve tedavi olunmaması halinde hangi sorunlar ile karşılaşılacağı ile alakalı bilgiler verilmelidir.
Gerçekleştirilecek Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu tedavisi esnasında hastanın yaşı son derece önemli bir detaydır. Eğer ki tedavi gören kişi ergen ve çocuk ise ailenin de var olan tedavi sürecine ciddi anlamda olumlu katkı sağlayacak ve bu da iyileşmenin hızının artmasını sağlayacaktır. Bunun yanı sıra ailenin yanı sıra bireyin içerisinde yer aldığı sosyal ortamdaki diğer insanlardan da yapılan tedaviye katkı sağlanması da beklenmektedir.
Hastanın kriterleri ve rahatsızlığın şiddetine bağlı olarak Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu, terapi yöntemleri ve ilaç kullanımı ile gerçekleştirilmektedir. İlaç tedavisinin uygulanması esnasında ilacın dozu uzman tarafından ayarlanmalı ve kişi ilacın dozunu mutlaka doğru ve düzenli şekilde kullanmalıdır. Tedavi sırasında gerçekleştirilecek terapiler; psikososyal ve psikoterapidir. Gerçekleştirilmekte olan tedavide her bir adımın üzerinde özenle durulması ile beraber kişinin yaşamış olduğu sorunların şiddetinin ciddi anlamda azalması sağlanarak onun yaşamında daha aktif bir rol alması sağlanabilecektir.
