Yetişkinlerde Otizm Belirtileri
Yetişkinlerde Otizm Belirtileri
Otizm spektrum bozukluğunun kendi içerisinde farklı çeşitleri bulunur. Var olan semptımlara göre de farklı şekillerde gözlemlendiği görülebilir. Normal durumlarda küçük yaşlara otizm tanısı rahatlıkla konulabilirken kimi otizm çeşitlerinde ise yetişkinlerde belirtilerin ortaya çıkartıldığı da görülebilmektedir. İnsanların otizm hakkında yaptıkları araştırmalar ile de görebilecekleri üzere bu rahatsızlık nörogelişimsel bir bozukluktur. Bundan dolayı da genel anlamda beynin işlevini de etkiler. Ortaya çıkan bu durum sonucunda ise sosyal iletişim zorlukları ve iletişim sorunları kendini gösterir. Otizm ile alakalı belirtiler yaşamın ilk 3 senelik kısmında ortaya çıkmaya başlar. Bu aşamada erken teşhisin önemi ise son derece büyük.
Erken teşhis ile beraber doğru ve etkili tedavinin uygulanabilmesi de mümkün hale gelmiş oluyor. Yetişkinlerde otizm belirtileri ise pek çok kişinin hakkında hem fazla bilgisinin olmadığı konulardan biri olarak ön olana çıkıyor. Bu aşamada pek çok belirti çocuk yaşlardaki belirtiler ile benzerliklere sahip olabilmektedir. Lakin yetişkin bireyin yaşama bir şekilde adapte olabilmesinden dolayı ortaya çıkmış olan davranışların otizm kaynaklı olup olmadığını anlamak ciddi anlamda kafa karıştırıcı olabiliyor.
Aynı zamanda yetişkinlerde otizm belirtileri incelemeleri yapılırken de görülebileceği üzere kimi yetişkinler tam tanısı konulmamış ASD ile yaşamlarını sürdürürler. Öyle ki çok daha şiddetli oranlardaki semptomları olan kişilerin bir kısmı da henüz doğru tanı dahi alamadıkları da düşünülmektedir. ASD ve dikkat eksikliği hiperaktitivte bozukluğu da dahil olmak üzere kimi rahatsızlıklar arasında ciddi anlamda benzerliklerin bulunduğu da yine bilinmektedir.
Yetişkin Otizmi Genel Belirtileri
Otizmli bireylerlerde tipik şekilde sosyal iletişim konusunda zorlayıcı belirtiler ortaya çıkar. Bu kişiler başka insanlar ile ilişki kurma ve onların duygularını anlama ile alakalı farklı zorluklar ile karşı karşıya kalabilirler. Yetişkinlerde otizm belirtileri genel olarak aşağıda belirtilen detayları içerisinde barındırabilir.
- Duygularını düzenleme konusunda zorluk yaşama
- Sakarlık
- Konuşmada güçlük yaşama
- Yakın arkadaşlıklar kurma ya da bunları sürdürme konusunda zorluk yaşama
- Belirli bir tarih ya da dönem gibi belirli konulara karşı aşırı ilgi gösterme
- Aynı konu ya da konularda ortaya çıkan sık monologlar
- Daha çok yalnız başına yapılan faaliyetleri tercih etmek
- Beden dilini ve yüz ifadelerini anlama konusunda zorluk çekme
- Konuşurken bükülme eksikliği yaşama
- Sürekli tekrarlama eğilimi gösteren boğaz temizleme gibi istemsiz sesler çıkartma
- Başkalarını hiçbir şekilde rahatsız etmeyen kokulara ya da seslere karşı aşırı oranda duyarlılık olması
- Tek başına yapılan faaliyetleri tercih etmek
- Deyimleri ya da alayları anlama konusunda sorun yaşamak
- Beden dilini ve yüz ifadelerini anlamada zorluk çekmek
- İlginin yalnızca birkaç faaliyet ile sınırlı kalması
- Başka insanların duygularını anlamada zorluk yaşanması
- Sosyal anksiyete
- Günlük rutinlerin değişmesi sonrasında zorluk yaşamak
- Matematik ve ilgili disiplinlere karşı üstün yeteneklere sahip olma
- Öğeleri belirli şekilde düzenleme ihtiyacı hissetme
Otizmli yetişkin bireyler genel olarak yukarıda belirlenmiş olan bütün belirtilere sahip değildirler. Kimi durumlarda ise listede olmayan farklı belirtileri de yaşayabilirler. Ortaya çıkan bu belirtiler kişiden kişiye değişim gösterebilmektedir. Bununla beraber ortaya çıkan semptomlar kadınlar ve erkekler arasında da değişim gösterebilir. Yetişkinlerde otizm belirtileri incelenirken otizmli kadınların çok daha sessiz bir yapıda oldukları ve sosyal durumlar ile aynı rahatsızlıktan muzdarip erkeklere oranla iyi başa çıktığı görülebilir. Yani yetişkin kadınlara otizm tanısı koymak kimi zaman daha zor bir hale gelebilir.
Yetişkinlerde Otizm Teşhisi Neden Zordur?
- Genç yaşlarında tanı almamış olan kişilerin çok daha hafif şiddette semptomları bulunabilir. Bu durum da yetişkinlerde otizm belirtileri incelemesi yaparak teşhis koymak isteyen doktorlar için çok daha zor olur.
- Kişi belirli bir süredir otizm belirtileri ile yaşamını sürdürüyorsa, semptomları ve belirtileri yönetmesi ya da gizlemesi her geçen gün daha kolay bir hale gelebilir.
Otizmle Yaşamak
Pek çok kişi için yetişkinlerde otizm belirtileri arasından bazılarına sahip olmak ve bununla beraber yaşamak oldukça zordur. Lakin geçmiş dönemlere nazaran günümüzde artık her ne kadar otizm ile alakalı tam anlamıyla tedaviler ortaya çıkartılmamış olsa da var olan etkilerin hafifletilebilmesi ve kişinin yaşamına çok daha iyi şekilde devam edebilmesi atık hiç olmadığı kadar kolay bir hale getirilmeye başlanmıştır.
Doktorlar, eğitmenler ve terapistler; kişilerin kendi bünyelerinde yer alan semptomların yönetilmesi konusunda kişilere tahmin edebildiklerinden çok daha fazla yardımcı olabilir. Bununla beraber sosyal durumlar ve duyusal olarak aşırı yüklenme gibi yetişkinlerde otizm belirtileri konusunda kişilerin zorluklar ile çok daha iyi şekilde başa çıkmasına da yardımcı olabilir. İlk başlarda yaşanılan bu zorlukların kişilerin hayatlarını çok fazla etkilemiyor gibi görülse de belirtilerin şiddetlerinin artış göstermesi ile beraber ortaya düşünülenden daha sıkıntılı süreçler çıkmaya başlayabilir. Ve kişiler bu zorluklar ile başa çıkma konusunda ciddi anlamda zorluklar yaşar. Lakin bu aşamada alacakları profesyonel destek ile beraber süreci nasıl idare edebilecekleri ile alakalı çok daha başarılı verileri elde etmiş olurlar.
Her geçen gün yetişkinlerde otizm belirtileri ile alakalı çok daha fazla bilgi edinilmeye başladı. Bunun beraberinde getirmiş olduğu en büyük avantajlardan biri ise yalnızca bu rahatsızlığın belirtilerini taşıyanların değil diğer insanların da konu ile alakalı çok daha fazla bilgi sahibi olmaya başlamaları. Elde edilen bilgiler ışığında yetişkin olup otizmin beraberinde getirmiş olduğu semptomlar ile başa çıkmak isteyenlere en iyi şekilde destek olabilmeleri de mümkün hale gelebiliyor. İlk bakışta bu durum nasıl sonuçları ortaya çıkartıyor bilinmese de otizmli bireyler, bilgi sahibi olan kişiler ile iletişim halinde olmaları ile beraber sosyal ortamlarda çok daha rahat ve aktif şekilde yer almayı da başarıyorlar.
Kimi insanlar yetişkinlerde otizm belirtileri incelemesi yapıp yakınındaki bir bireyde bu belirtilerin olmasından sonra bu konuda adım atılmasını gerekli bulmayabilir. Çünkü kişinin düşüncesine göre hali hazırda yetişkin olan birey yaşamını çok daha rahat şekilde idame ettirebilmektedir. Gerçekte ise otizm ile alakalı yetişkinlerde var olan belirtiler, çocukluk döneminden itibaren kişide var olan belirtiler olabilmektedir. Ve o dönemlerde yaşadıkları zorlukların da psikolojilerine etki etmesinden dolayı hali hazırda insanlar için çok basit gelebilen pek çok konuda dahi kendilerini tam olarak iyi hissedemezler.
Bu durum da attıkları adımların beraberinde getirmiş olduğu sonuçları ciddi anlamda etkiler. Dolayısıyla kişi kaç yaşında olursa olsun fark etmez, yetişkinlerde otizm belirtileri fark edildiğinde zaman yitirilmeden doğru isimler ile iletişime geçmesi sağlanmalıdır. Tabi ki bu adımlar sonucunda otizmin tamamen ortadan kaldırılması gibi bir durum söz konusu olmaz. Lakin otizmin beraberinde getirmiş olduğu etkilerin mümkün olan en az şiddette ortaya çıkması adına da doğru adımların atılması sağlanır. Bu aşamada kişinin çevresindeki bireylerin de doğru şekilde kişiye destek vermesi büyük bir öneme sahiptir. Verilen destek ile beraber otizmli yetişkin bireyin hem duygusal hem de sosyal olarak daha rahat hale gelmesi sağlanmış olur.